De Belastingdienst handhaaft alleen als de fiscus de opdrachtgever als kwaadwillend ziet of als de opdrachtgever de door de fiscus gegeven aanwijzingen niet opvolgt.
Kwaadwillend
Een opdrachtgever is kwaadwillend als deze ‘opzettelijk een situatie van evidente schijnzelfstandigheid laat ontstaan of voortbestaan omdat hij weet – of had kunnen weten – dat er feitelijk sprake is van een dienstbetrekking‘.
De Belastingdienst kan de opdrachtgever dan correctieverplichtingen of naheffingsaanslagen opleggen.
De fiscus moet dan bewijzen dat sprake is van drie zaken:
- (fictieve) dienstbetrekking
- evidente schijnzelfstandigheid
- opzettelijke schijnzelfstandigheid
Deze zaken zorgen meestal voor een oneigenlijk voordeel of tasten het speelveld op een oneerlijke manier aan.
De Belastingdienst houdt toezicht door controles uit te voeren (meestal controles loonheffingen). Als de fiscus de opdrachtgever als kwaadwillend beschouwt, kan de fiscus ook voor 1 januari 2020 al handhaven.
Aanwijzingen
Als bij een controle blijkt dat sprake is van een (fictieve) dienstbetrekking, maar het niet gaat om kwaadwillendheid, dan handhaaft de Belastingdienst nog niet, maar geeft de dienst wel aanwijzingen. De opdrachtgever moet dan met de aanwijzingen aan de slag gaan om:
- de arbeidsrelatie zo vorm te geven dat er sprake is van werken buiten dienstbetrekking, of
- de arbeidsrelatie als dienstbetrekking te verwerken in de aangifte
Hiervoor krijgt de opdrachtgever meestal drie maanden de tijd. Als de fiscus na die termijn vaststelt dat de opdrachtgever de aanwijzingen niet of niet voldoende hebt opgevolgd en het betreft nog steeds een (fictieve) dienstbetrekking, dan kan de fiscus handhaven.
Vervanging Wet DBA
Is geen sprake van een van deze twee situaties, dan wordt de handhaving uitgesteld tot 1 januari 2021. Het kabinet wil op deze datum nieuwe wet- en regelgeving invoeren die de Wet Deregulering beoordeling arbeidsrelaties vervangt.
Let dus op, de Belastingdienst start in oktober 2019 al met het verscherpte toezicht.
Vanaf 1 oktober kan de fiscus al aanwijzingen geven. Als de opdrachtgever die aanwijzingen niet opvolgt, kan de Belastingdienst vanaf 1 januari 2020 handhaven.